Evidence based foodplatform - geschreven door diëtisten en wetenschappers
Instagram:@iamafoodie.nl​

Hai Reader,

In deze nieuwsbrief:

• Soja of so-nee? Over soyboys en manboobs
• Broodje Jaap | Soja en vruchtbaarheid: terecht bezorgd of onnodige paniek?​
• ​Zijn omega-6 vetzuren ontstekingsbevorderend?​
• De week van de overgang - Masterclass voeding & leefstijl voor optimale gezondheid'

Soja of so-nee? Over soyboys en manboobs

Soja was onlangs weer volop in het nieuws: de Franse voedselautoriteit waarschuwde recent voor overmatige consumptie vanwege mogelijke negatieve effecten op de vruchtbaarheid. Maar waar komt die bezorgdheid vandaan? En is dat iets waar we in Nederland ook rekening mee moeten houden? Natuurlijk hebben we daar een Broodje Jaap over opgenomen!

Ondertussen ben ik zelf ook volop bezig met soja voor ons nieuwe boek, waarin ik een hoofdstuk schrijf over soja en gezondheid (binnenkort vertel ik er meer over – het wordt écht te gek!). Tijdens mijn research kwam ik - vooral op social media - een ander verhaal tegen: soja zou slecht zijn voor mannen, omdat het vrouwelijke hormonen bevat.

Hoe zit dat nu precies?

Soja bevat inderdaad fyto-oestrogenen, plantaardige stoffen die lijken op het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Hun werking in het lichaam is echter veel zwakker. Toch lees je vaak dat deze fyto-oestrogenen zouden zorgen voor borstvorming bij mannen, een lager testosterongehalte of zelfs verminderde vruchtbaarheid. Op sociale media krijgen soja-etende mannen zelfs de bijnaam 'soyboys' – een spottende term voor mannen die zogenaamd niet mannelijk genoeg zijn door hun soja-consumptie.

Vaak wordt één opvallend voorbeeld aangehaald: een case study uit 2008 waarin een man bilaterale gynecomastie (vergrote borstklieren) ontwikkelde. Hij bleek dagelijks maar liefst 3 liter (!) sojadrink te drinken. Toen hij ermee stopte, verdween het weer.

Dat is natuurlijk extreem en geen situatie die je snel zult tegenkomen. Zoals altijd geldt: te veel van één product is meestal geen goed idee. Niet omdat het product zelf slecht is, maar omdat je daardoor minder variatie in je eetpatroon hebt. Drie kilo broccoli per dag zou ik bijvoorbeeld ook niemand aanraden.

Bovendien kan eenzijdige of overmatige consumptie ervoor zorgen dat je bepaalde stoffen te veel binnenkrijgt. Dat geldt niet alleen voor soja, maar ook voor andere (gezonde) voedingsmiddelen. Het saaie 'variatie en met mate' is zo gek nog niet :-)

Bijvoorbeeld:

• Lijnzaad bevat cyanogene glycosiden, stoffen die in je lichaam omgezet kunnen worden in cyanide (blauwzuur). Het advies is daarom maximaal 2–3 eetlepels per dag.
• Paranoten zijn extreem rijk aan selenium. Structureel meer dan een handje (2–5 stuks) kan de veilige hoeveelheid overschrijden.
• Rabarber bevat oxaalzuur, dat in grote hoeveelheden de opname van calcium kan belemmeren.

Maar terug naar soja. Want één case study zegt natuurlijk weinig. Klinische studies laten juist zien dat normale hoeveelheden soja (tot vier porties per dag) géén negatieve invloed hebben op testosteronspiegels en spermakwaliteit. En in studies waarin mannen dagelijks gedurende langere tijd isoflavonen kregen, wordt geen borstvorming gezien.

AVROTROS Radar nam er deze video over op.

Dus mannen, laat je niet bang maken: soja past prima binnen een gezond en gevarieerd eetpatroon!

​

Ir. Marijke Berkenpas
Diëtist & voedingswetenschapper​
​Founder I'm a Foodie​

Broodje Jaap | In deze aflevering bespreken we het recente advies van Anses, het Franse RIVM, om soja-producten uit Franse schoolkantines en bedrijfsrestaurants te weren vanwege mogelijke risico's voor de vruchtbaarheid. Volgens Anses krijgen vooral jonge kinderen en vrouwen mogelijk te veel isoflavonen binnen. Een genuanceerd gesprek waarin duidelijk wordt of we ons in Nederland zorgen moeten maken over soja-producten, of dat de Franse waarschuwing misschien wat overtrokken is. Luister je mee?​
​
​PS: Word hier vriend van de Show!​

Het is deze week de week van de overgang. Ik vind het superbelangrijk om daar aandacht aan te schenken. De zorg voor vrouwen moet en kan beter! En dat begint bij bewustwording.

Denk je bij de overgang vooral aan opvliegers? Deze fase gaat over zoveel meer dan dat. De hormonale veranderingen kunnen ook leiden tot slapeloosheid, stemmingswisselingen, vermoeidheid, somberheid, burn-outklachten, een veranderde lichaamssamenstelling, insulineresistentie en een verhoogd risico op broze botten, hart- en vaatziekten en diabetes type 2.

Informeer jezelf

Gelukkig zijn er dingen die je zelf kunt doen om je klachten en risico’s te verminderen – en dat begint met goed geïnformeerd zijn. Onderzoek laat zien dat vrouwen die zich verdiepen in de overgang minder stress ervaren en een hogere kwaliteit van leven hebben. Met de juiste kennis maak je keuzes die écht bij jou passen en die je overgangservaring verbeteren. Dit kan een uitdaging zijn door de overvloed aan informatie, fabels die online rondgaan en de zogenaamde wondermiddelen. In deze masterclass krijg je praktische en betrouwbare inzichten.

Behandeling

Er zijn veel manieren om overgangsklachten aan te pakken, van hormoontherapie tot leefstijlveranderingen zoals gezonde voeding en beweging. Juist op het gebied van leefstijl valt nog veel te winnen: voor velen is het onbekend wat je zelf kunt doen om klachten te verminderen en het risico op ziekten te verkleinen. Ik geef er dit najaar een masterclass over! In de masterclass gaan we aan de slag met praktische tips en wetenschappelijk onderbouwd advies over voeding en leefstijl. Doe je mee?!​

// Voor professionals //

Zijn omega-6 vetzuren ontstekingsbevorderend? De kunst van science checking! 🧐

Officiële instanties adviseren plantaardige oliën, zoals zonnebloemolie, als gezonde keuze. Toch hoor je op social media regelmatig kritische geluiden: omega-6-vetzuren (zoals linolzuur in deze oliën) zouden ontstekingen bevorderen, terwijl omega-3-vetzuren (zoals ALA en visvetzuren EPA en DHA) juist ontstekingsremmend zouden zijn. Deze beweringen worden vaak met veel overtuiging gebracht, maar hoe sterk is het wetenschappelijke bewijs hiervoor? En is het belangrijk voor de gezondheid om op de verhouding tussen omega-3 en omega-6 in je voeding te letten? 🧈🐟

Tijdens dit symposium neemt Coen Dros (Voedingswetenschapper & PhD-kandidaat bij het Erasmus MC. En initiatiefnemer van Coenfirmationbias.nl. 🔎) je mee in de wetenschap achter deze vetzuren. Hij bespreekt de verschillende perspectieven, wat de onderzoeken daadwerkelijk zeggen, en waarom deze discussie zo complex is. Is het simpelweg zwart-wit, of ligt de waarheid ergens in het midden? En hij laat zien welke stappen hij heeft ondernomen om deze gezondheidsclaims te onderzoeken en inspireert professionals om zelf als science checker aan de slag te gaan. 🤩

​Scoor nu je plaats en mis deze unieke kans niet. Kun je niet fysiek aanwezig zijn? Geen zorgen, er is ook een Livestream beschikbaar. Lekker relaxed vanuit huis of kantoor het symposium volgen. 💻

Geaccrediteerd door ADAP (5,5) en BGN (8), BLCN (5,5)! 🎓

Tot snel!